بیشتر افراد زردی نوزادان را میشناسند و به زمانی می گویند که رنگ سفیدی پوست و سفیدی چشم مایل به زرد می شود. مایعات بدن نیز ممکن است زرد باشد.
اگر درمان نشود عوارض جبران ناپذیری را به دنبال میآورد البته رنگ سفیدی چشم در افراد با یکدیگر متفاوت می باشد اما هنگامی که بیلی روبین در خون افزایش یابد سفیدی چشم خود را با زردی نشان میدهد.
حدود ۶۰ درصد از نوزادان که به دنیا می آید به زردی دچار هستند. کودکانی که به این عارضه مبتلا هستند در خیلی مواقع رفع می شود.
زردی ممکن است در هر سن و سالی اتفاق بیفتد و اگر درمان نشود می تواند مشکلاتی در مجرای صفراوی کبدی نشان دهد یرقان از به وجود آمدن و جمع شدن بیلی روبین که یک ماده زائد در خون است به وجود می آید.
یرقان در افرادی که بیماری زمینهای دارند بسیار خطرناک است.
نوزاد هنگامی که به زردی مبتلا می شود با ادرار تیره و خارش مواجه می شود و ممکن است بسیار بی تاب باشد هنگامی که سرعت بیلیروبین که یک ماده زرد رنگ است در بدن نوزاد افزایش پیدا کند زردی رخ می دهد بیلی روبین مدفوع را قهوه ای می کند و اگر درمان نشود اختلالات زیادی را ایجاد می کند.
عوامل خطرساز یرقان یا زردی در نوزادان
عوامل خطرساز زردی در نوزاد به مادر و خود نوزاد و همچنین محیط مرتبط است.
از عواملی که به نوزاد ربط دارد می توان به کمبود آنزیم، گروه خونی، تغذیه ناکافی و نارس بودن نوزاد اشاره کرد.
عوامل مرتبط با مادر دیابت مادر وداروهای مصرفی مادر هستند.
عوامل محیطی کمبود نور خورشیداست که اگر نوزادی به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نگیرد، ممکن است بیشتر دچار زردی شوند.
اگر یرقان یا زردی در نوزادان درمان نشود اختلالات پیش از حد در کبد به وجود می آید ممکن است التهابات کبد زیادی را داشته باشد.
اگر مجرای صفراوی به خوبی کار نکند و کبد از کار بیفتد کم خونی همولیتیک با شکسته شدن وضع بین رفتن مقادیر بسیار زیادی از گلبول های قرمز افزایش می یابد. البته برخی از نوزادان هنگامی که به دنیا می آیند به یرقان کاذب یا زردی کاذب دچار می شود.
علائم زردی در نوزادان
علائم زردی در نوزادان شامل موارد زیر است:
- درد در ناحیه شکم
- ادرار تیره
- تب شدید
- ستفراغ
- وزن نگرفتن و کاهش وزن
- خارش
- زرد شدن سفیدی چشم ها
- مدفوع کم رنگ
- زرد شدن پوست
زردی و یرقان یک مسئله بسیار مهم و شایع در نوزادانی است که تازه به دنیا آمده اند.
حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد نوزادان به این بیماری مبتلا می شوند و نوزادان نارسی که در قبل از ۳۷ هفته بارداری متولد می شود بیشتر به این بیماری دچار میشود این بیماری معمولاً سه روز بعد از به دنیا آمدن خود را نشان می دهد .
هنگامی که گلبول های قرمز در بدن یک نوزاد تازه متولد شده شکسته می شود زرد اتفاق می دهد به دلیل اینکه تکامل کبد در بدن نوزادان به صورت کامل رخ نداده است زردی رخ می دهد .
اگر زردی و یرقان در نوزادان رخ ندهد می تواند آسیب های مغزی را به وجود بیاورد.
علت زردی نوزادان متولد شده
علت زردی نوزادان متولد شده بسیار متفاوت است نوزادانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری متولد شده اند احتمال اینکه زردی بیش از حدی را سپری کنند بسیار زیاد است.
بنابراین باید والدین نوزادان حواسشان را جمع کنند نوزادانی که به اندازه کافی شیر نمی خورند و شیرخشک و شیر مادر به اندازه کافی مصرف نمیکنند و مشکلاتی در تغذیه شان دارند به زردی مبتلا می شود.
نوزادانی که گروه خونی شان با گروه خونی مادر سازگار نیست به زردی مبتلا می شود.
از جمله عوامل دیگری که ممکن است نوزادان زردی را تجربه کنند می توان به مشکلات کبدی کمبود آنزیم عفونت خونریزی های داخلی و ناهنجاری در گلبولهای قرمز اشاره کرد .
معمولاً دو یا چهار روز بعد از زایمان زرد خود را نشان می دهد و با استفاده از زردی قسمت های مختلفی از بدن بعد از شیوع پیدا می کند.
زردی نوزاد از کدام قسمت بدن شروع میشود؟
اگر به علائم زردی در نوزاد خود شک دارید باید بدانید که زردی در نوزاد محتمل است که از زمان تولد یا چند روز بعد بروز کند.
به صورت کلی می توان گفت زردی از صورت و سر نوزاد شروع میشود، بعد در چشمها بخصوص سفیدی آن خود را نشان میدهد.
در مرحله شدید تر قفسه سینه ، شکم و پاها را درگیر میکند و پوست کاملا زرد خواهد شد.
اگر درجه زردی در نوزاد بیش از ۱۸ باشد لازم است که در بیمارستان و زیر نور دستگاه باشد.
زردی در نوزادان نارس و نوزادان رسیده
باید بدانید که نوزادان در روزهای اولیه تولد عموما دارای زردی نیستند.
البته میزان زردی آنها در روز دوم در بیمارستان و قبل از مرخص شدن سنجیده میشود، اما از روز دوم به بعد زردی نوزاد و بیلی روبین سیر صعودی پیدا میکند.
زردی در نوزادان با وزن تولد بالای ۲.۵ کیلوگرم، در روز ۳ الی ۵ تولد و در نوزادان نارس با وزن کمتر از ۲.۵ کیلوگرم، در هفته اول تولد به بیشترین حد خود میرسد و سپس سیر نزولی پیدا میکند.
زردی در نوزادان نارس دیرتر از نوزادان رسیده بروز پیدا می کند و نیاز به مراقبت بیشتری دارد.
معمولا زردی نوزادان رسیده قبل از تمام شدن ۱۰ روزگی و در نوزادان نارس قبل از ۲۱ روز از بین میرود.
باورهای غلط درمورد زردی نوزاد
تغذیه مادر سبب زردی میشود
این باور کاملا بدون اشتباه بوده و میتوان احتمال آن را صفر دانست.
زردی منجر به مرگ میشود
در اکثر موارد زردی خود به خود درمان میشود و بیماری خطرناکی محسوب نمی شود مگر اینکه توسط متخصص اطفال کنترل نشود. البته در بدترین شکل ممکن نوزاد دچار عدم رشد و فلج مغزی خواهد شد.
فقط نوزادان کم وزن دچار زردی میشوند
زردی تقریبا ارتباطی با کم وزنی کودک ندارد بلکه زردی بیشتر به نارس بودن نوازد مربوط می باشد.
زردی درمان نیاز ندارد
این باور کاملا غلط بوده و این بیماری در نوزاد ممکن است منجر به عقب ماندگی ذهنی شود.
بعضا برای درمان نیاز است تا خون نوزاد تعویض شود.
زمان مراجعه به پزشک
گاهی اوقات میتواند به صورت یک بیماری زمینه خود را نشان دهند که زردی گسترش پیدا میکند یا شدید می شود تب کودک به بالای ۳۸ تا ۳۹ درجه می رسد زردی پوست نوزاد افزایش پیدا میکند و نوزاد به خوبی تغذیه نمی شود زردی خود را نشان میدهد تشخیص زردی در نوزادان بسیار راحت است .
زردی پوست بیان کننده این است که می تواند یک هشدار برای این باشد که نوزاد به یرقان مبتلا نشود.
هنگامی که نوزاد سفیدی چشمش زرد شدید می شود و به شدت بیماری اش افزوده می شود باید ازمایش های مختلفی انجام دهد.
این آزمایش ها شامل آزمایش خون است که مهمترین آن این است که نوزادان هنگامی که متولد می شوند سطح بیلی روبین آنها سنجیده می شود و اگر بیش از حد بود احتمال اینکه به زردی یا یرقان مبتلا شود بسیار است.
پیشگیری از زردی نوزاد
راه قطعی و واقعی برای جلوگیری از زردی نوزادان وجود ندارد روش هایی وجود دارد که از شدید شدن زردی در نوزاد جلوگیری می کند.
زردی مثل زردی پوست و چشم نوزاد را باید کنترل کنید، اطمینان حاصل کنید که نوزاد تا شیر را کافی دریافت می کند با استفاده از یک مهتابی زردی صورت را کنترل کنید.
موثر ترین راه های پیشگیری از زردی شامل:
- تغذیه مناسب
- مراقبتهای بارداری
- نور درمانی پیشگیرانه
- مراقبتهای پس از زایمان
آزمایش زردی نوزادان
بیشتر مادران اگر زایمان طبیعی انجام دهند تا ۷۲ ساعت بعد از زایمان از بیمارستان مرخص می شوند.
یکی از آزمایش هایی که به زردی نوزاد کمک فراوانی می کند آزمایش سطح بیلی روبین خون است. زردی پوست نوزاد بدین صورت است که مشخص می کند آیا نوزاد به بیمار زردی مبتلا شده است یا نه.
تست پوستی و آزمایش خون از مهمترین راه های تشخیص زردی نوزاد است یکی از آزمایش های دیگری که برای تشخیص زردی خون انجام می شود آزمایش سی بی سی است این آزمایش به تشخیص زردی نوزادان در کمترین زمان کمک فراوانی می کند.
امروزه روش های زیادی برای تشخیص بیماری زردی نوزادان وجود دارد. بیماری زردی نوزادان روش های مختلفی دارد که افراد می توانند آن را برای تشخیص بیماری زردی استفاده کنند. روش دیگری برای تعیین زردی نوزاد آزمایش خون است. آزمایش خون در خانه انجام می گیرد و از آن باید در آزمایشگاه مرتبط که آزمایش شده نوزاد میپردازند انجام شود.
اگر میخواهید آزمایش زردی نوزاد را در خانه انجام دهید ما به شما پیشنهاد می کنیم که تمام پروتکل های بهداشتی را رعایت کنید اینگونه نتیجه آزمایش مشخص می شود آزمایش زردی نوزاد در منزل کار هرکسی نیست بهتر است این کار به دست افراد کاردان صورت گیرد.
آزمایش زردی نوزاد در منزل
برای آزمایش کردن زردی نوزاد، انگشت خود را روی پیشانی یا بینی کودک فشار دهید.
اگر پوست درمحلی که فشار دادهاید زرد به نظر میرسد، احتمالاً نوزاد شما زردی خفیف دارد.
اگر نوزاد شما زردی ندارد، رنگ پوست اوباید کمی روشنتر از رنگ طبیعی خود باشد.
نوزاد خود را باید در شرایط نوری خوب و در نور طبیعی روز معاینه کنید.
آزمایش زردی نوزاد از کف پا
یکی از روش های متداول تشخیص میزان زردی در نوزاد انجام تست خون است که از کف پا انجام میگیرد.
اینکار در بیمارستان صورت می گیرد و باید در بیمارستان یا مراکز تخصصی صورت بگیرد
آزمایش زردی نوزاد باید چند باشد؟
البته که هر چه عدد زردی بیشتر باشد، خطرساز است و هر چه این عدد کمتر باشد، نشان دهنده حال عمومی خوب نوزاد است.
زردی کمتر از ۵ در اولین روز تولد نیاز به درمان خاصی ندارد.
اما لازم است که مقدار زردی نوزاد در روز سوم هم چک شود.
اگر عدد زردی در روزهای پس از تولد، سیر کاهشی پیدا کرد، به این معنی است که شیردهی به نوزاد و دفع نوزاد خوب بوده است و او مشکل زردی را با موفقیت پشت سر گذاشته است.
در صورتی که عدد زردی بالای ۱۳ باشد، پزشک اقدامات پزشکی لازم را انجام میدهد.
باید بدانید که بیشترین شدت درجه زردی نوزادان ۲۵ است.
زردی ۲۵ تهدید بسیارجدی برای سلامت و حال نوزاد است و حتما باید به سرعت پیگیری شود.
عدم درمان به موقع زردی نوزاد منجر به عقب ماندگی ذهنی او میشود که از شدیدترین عوارض زردی نوزاد به حساب میآید.
درمان زردی در نوزادان
در بحث درمان زردی در نوزادان زمانی نیاز به درمان زردی در نوزاد ضرورت پیدا میکند که میزان زردی بسیار بالا باشد.
درجهی زردی از طریق آزمایش خون زردی نوزاد(تست بیلیروبین که غلظت بیلی روبین را در خون اندازه گیری میکند) یا دستگاه بیلی روبین سنج که از طریق تاباندن نور خاص بروی پوست نوزاد وآنالیز نور بازتابی غلظت بیلی روبین را میسنجد مشخص میشود.
اگرچه در اکثر نوزادان مبتلا به زردی هیچ نیازی به اقدامات درمانی نیست.
اگر لزومی به درمان نباشد، نوزاد باید با شیر مادر تغذیه شود .
اگر زردی نوزاد بدتر شود یا بعد از دو هفته رو به بهبود نباشد، باید اقدامات درمانی را شروع کرد؛ در این صورت باید تستهای تکمیلی بیشتری انجام شود تا اگر دلیل زردی یک بیماری زمینهای هست، هرچه سریعتر تشخیص داده شود.
همچنین ممکن است نیاز باشد که نوزاد شما تحت نوردرمانی( فتوتراپی) یا تعویض خون قرار بگیرد. این درمانها ضروری هستند و اگر در روند درمان نوزاد سهل انگاری و کوتاهی صورت بگیرد ممکن است منجر به آسیب مغزی دائمی نوزاد بشود.
فتوتراپی: در درمان با اشعه نور نوزاد تحت چراغ مخصوص قرار می گیرد و بوسیله یک محافظ پلاستیکی پوشانده می شود تا نور ماوراء بنفش فیلتر شود.
نور ساختمان مولکول های بیلی روبین را دستکاری کرده تا بتوانند از بدن دفع شوند.
تعویض خون: خون کودک به طور مرتب ومتوالی خارج شده و سپس با خون اهدا یی جایگزین می شود.
این روش فقط در صورتی انجام می گیرد که روش درمان فتوتراپی موثر واقع نشده باشد چون کودک باید برای درمان به این روش در یک بخش مراقبت ویژه (ICU) برای نوزادان بستری شود.
عده ای معتقدند زردی نوزاد نمیتواند مسئله جدی باشد اما بهتر است این نکته رابدانیم که در صورتی که درجهی زردی نوزاد بالا بود، بلافاصله اقدامات درمانی راباید شروع کرده و سلامت نوزاد خود را به خطر نندازیم.
6 دیدگاه